Tiết khí thứ 16 trong 24 tiết khí, Thu Phân là một trong tám tiết khí quan trọng nhất, biểu thị sự thay đổi mùa, là bước chuyển phân định rõ bốn mùa trong một năm.
Bắt đầu vào khoảng ngày 23 hoặc ngày 24 tháng 9 dương lịch, khi Mặt Trời di chuyển đến đường hoàng kinh 180°.
“Tiết thu phân, âm dương quân bình, vì thế ngày đêm và nóng lạnh cũng quân bình”.
Thu Phân có hai nghĩa, một là Mặt Trời ở vị trí kinh độ 180°, 24 giờ trong ngày chia đôi, ngày và đêm mỗi bên 12 giờ; hai là dựa theo cách phân chia theo mùa của người cổ đại, lấy lập xuân, lập hạ, lập thu, lập đông làm mốc bắt đầu mỗi mùa, thì thu phân ở chính giữa mùa thu, chia đôi mùa thu.
Nhiệt độ dần giảm xuống, có câu “Bạch Lộ Thu Phân dạ, nhất dạ lãnh nhất dạ” (ban đêm trong tiết bạch lộ và thu phân, mỗi đêm một lạnh) và “nhất trường thu vũ nhất trường hàn” (mỗi trận mưa thu là một đợt lạnh).
Cổ đại có hai lễ tế: xuân tế nhật, thu tế nguyệt.
Ngày tế nguyệt sớm nhất là vào ngày “Thu Phân”, về sau vì ngày Thu Phân vào tháng tám mỗi năm không giống nhau, vào những ngày đó không nhất định sẽ có mặt trăng, nên dần dần quy ước thành tục lệ ngày tế nguyệt là ngày 15 tháng 8 âm lịch hàng năm.