Sự buồn chán đối với người đa năng lực như nỗi khiếp sợ, tín hiệu báo động trong tâm trí, là tiếng hét lên
- Mày Đang Lãng Phí Cuộc Đời
- Ngay Giây Phút Này Đây Mày Đang Chán
- Mày Không Nhận Ra Cuộc Đời Ngắn Ngủi Thế Nào Sao?
- Mày Sẽ Hối Hận Điều Này Khi Chết Đi
- Phát Hoảng Ngay Đi
- Bỏ Mặc Mỏi Thứ.
Ok!, hãy xem qua.
Sự buồn chán ảo rất tệ
Buồn chán có rất nhiều kiểu khác nhau. Kiểu vô dụng nhất là kiểu tôi gọi là “Sự buồn chán ảo”.
Buồn chán ảo là sự buồn chán mà ta chưa từng trải nghiệm qua. Chúng ta cảm nhận điều này khi lo lắng rằng ngày nào đó ta có thể sẽ buồn chán: “Tôi có thể bắt đầu công việc/khóa học/dự án/bất cứ thứ gì… nhưng lỡ như tôi chán thì sao?”
Hãy tưởng tượng bạn bắt đầu một chương trình giáo dục nào đó dài khoảng vài năm. Tôi chắc chắn là bạn sẽ rất hào hứng với những điều mới mẻ mà bản sắp được học. Nhưng có một nỗi sợ luôn lởn vởn: lỡ như mình đi sâu vào chỉ một môn học nào đó thì sao? Nó có trở nên chán không?
Ta không cần phải sợ độ sâu. Độ sâu không hạn chế độ rộng, mà còn làm tăng thêm độ rộng. Những đam mê của chúng ta không biến mất chỉ vì ta tập trung vào một lĩnh vực nào đó.
Kiến thức sâu hơn vẫn là kiến thức mới. Không có lý do gì mà những người đam mê sự mới lạ không hài lòng với Cơ học Lượng tử Siêu khó cho Chuyên gia (Super Hard Quantum Mechanics for Experts) như là với Nhập môn Vật lý (Introduction to Physics).
Trên thực tế, kiến thức sâu hơn về một lĩnh vực tạo ra nhiều khả năng hơn để liên hệ với những lĩnh vực khác. Có thể những điều ta học được từ Lượng tử Siêu khó sẽ lóe ra một ý tưởng nào đó mà ta có thể áp dụng cho những đam mê khác.
Tôi có hơi lạc đề, nhưng vấn đề là Buồn chán ảo không giúp gì được cho ta cả, đặc biệt là vì nó thường xuất hiện ngay trước khi ta buồn chán. Nó chỉ đơn giản khiến cho ta đờ đẫn.
Buồn chán thật thì rất tuyệt
Được rồi, vậy là Buồn chán ảo không đáng để ta sợ. Nhưng còn sự chán chường thật sự, thuần túy, làm tan nát cõi lòng thì sao? Có chắc đó không phải điều tốt?
Cũng như tất cả những câu hỏi trong vũ trụ, câu trả lời đúng là “còn tùy vào bạn nhìn nhận thế nào.”
Hạn chế hiển nhiên của buồn chán thực sự là nó không hề vui vẻ tí nào. Nó có thể kích hoạt những lo lắng về sự sống còn vì ta sợ rằng mình đang lãng phí khoảng thời gian có hạn này. Nó khiến một phút dài như một giờ, dày vò sự sáng tạo, và khiến ta cảm thấy trầm cảm và không có mục đích.
Nhưng cuộc sống mà không có sự buồn chán cũng tệ không kém.
Một cuộc sống luôn có những kích thích sẽ rất mệt mỏi. Hoạt động liên tục sẽ rút kiệt năng lượng của ta và lấp đầy những khoảng trống trong tâm trí. Không có những khoảng lặng, ta sẽ trở nên áp lực và lo âu.
Nếu cả hai thái cực đều không lành mạnh, chúng ta phải tìm một sự cân bằng, và điều đó có nghĩa là tạo ra những khoảng trống để buồn chán.
Sự buồn chán là một Tín hiệu tích cực
Ai cũng biết rằng nếu không cho não bộ những khoảng lặng để nghỉ ngơi và tiếp thu, chúng ta có thể trở nên quá áp lực và lo âu. Vậy nên có thể ta đi nghỉ mát. Nhưng khoảng lặng bao lâu thì đủ?
Tôi xem sự buồn chán như vật chỉ thị pin dao động từ “cam” đến “xanh lá”. Khi tôi đang sạc, tôi vẫn chưa buồn chán. Tôi vui vẻ dành thời gian cho phép não bộ nghỉ ngơi. Nhưng một khi tôi đã bắt đầu cảm thấy chán, tôi biết rằng năng lượng tinh thần của mình đã được nạp đầy.
Sự buồn chán là Nhiên liệu sáng tạo
Ta có thể đi xa hơn nữa. Sự buồn chán không chỉ là tín hiệu “sẵn sàng”, nó còn có thể giúp ích theo cách riêng.
Một tâm trí được nghỉ ngơi đầy đủ sẽ rất sáng tạo. Não bộ của chúng ta luôn chểnh mảng. Dù ta bị phân tâm bởi những tiểu tiết và áp lực của cuộc sống hằng ngày, độc thoại nội tâm của ta lại rất thiếu sáng tạo: Mình sắp trễ rồi, Mình ghét giao thông, Mình cần phải mua gì đó để ăn tối…
Nhưng khi ta chán, tâm trí ta bắt đầu lần mò, tìm kiếm điều gì đó thú vị để soi sáng tâm hồn. Suy nghĩ của ta trở nên mới lạ hơn, và mới lạ là cần thiết để sáng tạo.
Người ta nói Bill Gates có một “Tuần lễ Suy nghĩ” (Think Week) mỗi năm để chỉ ngồi và nghĩ trong vòng một tuần. Ông cho rằng thiếu kích thích giúp ông nảy ra những ý tưởng mới.
Đương nhiên một tuần như vậy là một thứ xa xỉ mà không phải ai cũng có được, nhưng ý tưởng này có thể được tham khảo, một chút buồn chán sẽ sản sinh ra cảm hứng sáng tạo. Nếu bạn đang lao lực và cảm thấy thiếu cảm hứng, hãy thử làm bản thân buồn chán để xem não bộ của bạn có được khai thông bế tắc hay không.
(Tôi yêu những nghịch lý phản trực quan như thế này! Cũng như việc mở lòng với cảm giác lo âu có thể giảm cơn khủng hoảng, tiếp nhận sự buồn chán sẽ giúp ta sáng tạo. Là con người thật lạ.)
Sự buồn chán là Tín hiệu để Thay đổi
Tôi nghĩ điều này là không cần phải nhắc đến đối với người đa năng lực, nhưng sẽ rất tắc trách nếu tôi không đề cập đến nó.
Buồn chán thường xuyên có thể là tín hiệu rằng ta cần có những thay đổi trong cuộc sống.
Nghe như một sự thật hiển nhiên. Người đa năng lực ghét sự buồn chán đến nỗi sẽ rất ngạc nhiên khi nhận ra không phải ai cũng nghĩ như vậy.
Con người bản chất là phi logic. Bạn đã bao giờ nghe đến “Quan niệm sai lầm về Chi phí chìm”? Hay thành ngữ cổ “đổ tiền vào những điều không đáng” (throwing good money after bad)? Đó là một lý do ta giữ việc làm, mối quan hệ, và những tình huống đã hết tích cực từ lâu. Ta đã đầu tư quá nhiều thời gian đến nỗi ta cảm thấy sẽ rất lãng phí nếu ta không tiếp tục với chúng nữa.
Nhưng điều này là phi logic, chúng ta đã chi thời gian rồi. Thời gian sắp tới là thời gian duy nhất còn lại mà ta có thể sử dụng. Và không có lý do gì để dành cả cuộc đời vào một tình huống khiến ta không vui.
Ở khía cạnh này của sự buồn chán, tôi thấy có vẻ như những người đa năng lực cần kìm chế bản thân lại, trong khi người không phải đa năng lực cần bước tới một bước.
Một chút buồn chán không phải là lý do để ngay lập tức từ bỏ điều ta đang làm. Học cách chịu đựng sự buồn chán là một phần quan trọng trong việc trở nên toàn diện. Nhưng thiếu thách thức và phát triển lâu ngày có thể là lý do để ta tìm một đích đến khác. Đánh giá cho bản thân, và hỏi lời khuyên từ bạn bè, đồng nghiệp và những người đa năng lực khác.
TL;DR, tùy vào hoàn cảnh:
- Học cách chịu đựng (một chút) buồn chán HOẶC có những thay đổi trong cuộc sống.
- Kiểm tra xem bạn có đủ khoảng trống tâm hồn hay không; nếu bạn chưa bao giờ buồn chán, bạn đã được sạc đầy đủ chưa?
- Nếu bạn bế tắc trong sáng tạo, hãy nhờ cậy sự buồn chán.
- Đừng sợ buồn chán ảo nhiều như buồn chán thật.
Đến lượt bạn
Sự buồn chán có bao giờ là tích cực đối với bạn? Hãy chia sẻ câu chuyện của mình trong phần bình luận.
Dịch: Hồng Phương | Nguồn: http://puttylike.com/in-praise-of-boredom/